Bez zapylania wybór owoców i warzyw na naszych talerzach byłby zaskakująco ograniczony, dlatego w tym artykule wyjaśnimy dokładnie, czym jest zapylanie roślin, jak to działa – i dlaczego zapylanie i nawożenie to nie to samo.

Nie tylko pszczoły zapylają kwiaty

Spis treści

Pokaż wszystko
  1. podstawowe informacje w skrócie
  2. Co to jest zapylanie?
  3. rodzaje zapylania
  4. Często Zadawane Pytania

    5. podstawowe informacje w skrócie

    • Zapylanie odnosi się do rozmnażania płciowego roślin
    • różnorodne formy, fundamentalne rozróżnienie między samozapyleniem a zapyleniem krzyżowym
    • wszystkie rośliny potrzebują pomocy w zapylaniu, zwykle przez owady lub wiatr
    • nie tylko pszczoły zapylają rośliny, ale także trzmiele, motyle, ćmy, chrząszcze, muchy itp.
    • wiele gatunków roślin wyspecjalizowało się w zapylaniu przez niektóre owady

    Co to jest zapylanie?

    Podobnie jak w przypadku ludzi i wielu zwierząt, także w roślinach występują dwie różne płcie, których geny łączą się podczas zapylania – męski pyłek jest w różny sposób przenoszony do zalążka żeńskiego (znamię). To tutaj pyłek kiełkuje i przerasta przez rączkę kwiatu. To tutaj znajduje się komórka woreczka zarodkowego, w którym komórki męskie i żeńskie ostatecznie łączą się ze sobą. Po udanym zapłodnieniu - bo taki jest rodzaj nawożenia - rozwijają się wtedy owoce zawierające nasiona. Reprodukcja przebiegła pomyślnie.

    dygresja

    Czy jest różnica między zapylaniem a nawożeniem?

    Nawet jeśli te dwa terminy są często używane jako synonimy, nie oznaczają tego samego: zapylanie opisuje jedynie wymianę pyłku lub pyłku między kwiatami, zapłodnienie następuje dopiero później poprzez fuzję gamet żeńskich i męskich. Nie każde zapylanie jest ukoronowane nawożeniem, ale zapłodnienie nie jest możliwe bez zapylania.

    rodzaje zapylania

    Kwiaty kiwi są dwupienne (tu: kwiaty żeńskie)

    Zasadniczo biolog rozróżnia rośliny jednopienne i dwupienne:

    • rośliny jednopienne: kwiaty męskie i żeńskie znajdują się na tej samej roślinie (hermafrodyta), pojawiają się w tym samym lub różnym czasie
    • rośliny dwupienne: występują rośliny męskie i żeńskie, jeden egzemplarz wytwarza kwiaty tylko jednej płci

    Rodzaj zapylenia zależy od liczebności gatunku rośliny, przy czym istnieją dwie różne możliwości. Gatunki jednopienne są zdolne do samozapylenia (pod warunkiem, że w tym samym czasie powstaną kwiaty przeciwnej płci), natomiast gatunki dwupienne zawsze zależą od zapylenia krzyżowego przez zwierzęta - głównie owady - lub wiatr.

    samozapylenie

    Samozapylacze są w stanie samodzielnie rozwinąć męskie i żeńskie czynniki dziedziczne, a tym samym zapylać się - dlatego nie są zależne od drugiej rośliny tego samego gatunku. Dlatego zawsze są to rośliny jednopienne, które niosą zarówno kwiaty męskie, jak i żeńskie. Jednak rośliny te potrzebują również owadów, wiatru lub innych środków do przenoszenia pyłku na kwiaty żeńskie.

    Zaletą samozapylenia jest to, że z pojedynczego okazu rośliny mogą bardzo szybko wyrosnąć całe kolonie. Dlatego umiejętność ta jest często spotykana w pionierskich zakładach - m.in. H. w gatunkach, które jako pierwsze kolonizują odłogi - lub we wczesnych kwitnieniach. Typowymi samozapylaczami są zatem groch, fasola i jęczmień. Przebiśnieg czy zawilec również należą do tej grupy.

    porady

    Wiele drzew owocowych jest również zdolnych do samozapylenia. Jednak zbiory są często znacznie lepsze, jeśli dostępna jest druga roślina zapylająca.

    zapylenie krzyżowe

    Pszczoły są prawdopodobnie najbardziej znanymi zapylaczami

    Z drugiej strony zapylacze krzyżowe nie są w stanie same się zapłodnić. Tutaj męski pyłek jednej rośliny musi zostać przeniesiony do żeńskiego jajnika innej - w przeciwnym razie nie jest możliwe połączenie czynników dziedzicznych. W przeciwieństwie do samozapylenia, zapylenie krzyżowe ma tę zaletę, że istnieje większa różnorodność genetyczna, a zatem zdolność gatunku do przystosowania się do środowiska jest większa. Zapylacze krzyżowe zawsze znajdują się w roślinach dwupiennych, ale do tej grupy należy również wiele gatunków jednopiennych - na przykład, jeśli w różnym czasie wydają kwiaty męskie i żeńskie.

    Niektóre gatunki są nawet zdolne zarówno do zapylania siebie, jak i innych osobników własnej odmiany. Niezależnie od tego, czy jest to samozapylenie, czy zapylenie krzyżowe, wszystkie rośliny są w tym procesie zależne od pomocy z zewnątrz. Pyłek musi albo przejść

    • Owady takie jak pszczoły, trzmiele, motyle, chrząszcze
    • losowo przechodzące zwierzęta różnych gatunków (zabierając ze sobą pyłek).
    • Ptaki (np. kolibry) i nietoperze wysysające nektar
    • elementy takie jak wiatr czy woda

    być przesyłane. Większość gatunków roślin unika samozapylenia, ponieważ jest to ewolucyjnie mniej skuteczne niż zapylenie krzyżowe. Ergo, samozapylenie jest rodzajem obejścia, gdy nie ma odpowiedniego zapylacza.

    zapylanie przez owady

    Motyle również zapylają kwiaty

    „Czy pszczoła umiera, czy człowiek umiera? Ten cytat jest błędny z kilku powodów!”

    Wiele roślin polega na pilnej pomocy różnych gatunków owadów w zapylaniu. Gatunki „owadzie kwitnące” można rozpoznać po typowych cechach kwiatów, takich jak

    • jasne, kolorowe kolory kwiatów (zwłaszcza czerwony, różowy, żółty, fioletowy lub niebieski)
    • silnie pachnące kwiaty
    • specjalne kształty kwiatów

    Te cechy służą do przyciągania owadów zapylających. Wiele gatunków roślin wyspecjalizowało się w zapylaniu przez niektóre owady, tak że około

    • skład nektaru
    • kształty kwiatów
    • czas i czas kwitnienia

    są precyzyjnie dostosowane do czasu lotu, wylęgu i potrzeb owadów zapylających.

    Powszechnie wiadomo, że pszczoły zapylają rośliny. Z drugiej strony wiele osób jest mniej świadomych tego, że nie tylko pszczoły podejmują się tego ważnego zadania - aktywne są również trzmiele, motyle, ćmy, chrząszcze, muchy i inne owady. Badania naukowe wykazały, że w wielu przypadkach pszczoły zapylają mniej niż inne gatunki – lub są bardziej skuteczne, jeśli różne gatunki owadów błąkają się po kwiatach. Z tego powodu często przytaczane powiedzenie, że po śmierci pszczoły wkrótce nie będzie już roślin, a cztery lata później umrze też człowiek, jest po prostu błędne. Pomijając fakt, że Einstein (któremu przypisuje się cytat) również nigdy tego nie twierdził.

    dygresja

    Dlaczego mówimy o śmierci pszczół? Czy pszczoła miodna wkrótce zniknie?

    Wiele osób myśli o pszczoły miodnej, gdy słyszą słowo „pszczoła”. Nie o to jednak chodzi w przypadku śmierci pszczół, czy ogólniej owadów. W rzeczywistości pszczoły miodne są zwierzętami hodowlanymi i jako takie nie są zagrożone wyginięciem. Śmierć pszczół dotyczy natomiast około 560 różnych gatunków dzikich pszczół, które – wraz z innymi gatunkami owadów, takimi jak trzmiele, ćmy i chrząszcze – są również znacznie ważniejsze dla zapylania niż pszczoły miodne.

    Nie ma czegoś takiego jak „przyczyna” śmierci owadów, ale takie czynniki jak rolnictwo przemysłowe, z jego gigantycznymi monokulturami i stosowaniem pestycydów i innych toksyn, oraz zanikanie roślin kwiatowych z ogrodów – które coraz częściej są zastępowane przez trawniki i "ogrody żwirowe" - odgrywają jedną główną rolę. Zmiany te pozbawiają owady zarówno pożywienia, jak i miejsc do ukrycia się i gniazdowania.

    Poniższy film na temat alternatywnego zapylania pokazuje, co się dzieje, gdy nie ma już pszczół:

    youtube

    zapylanie przez wiatr

    Najstarszą formą zapylania pod względem ewolucyjnym jest zapylanie przez wiatr: W pierwotnych lasach pierwotnych, które zawierały tylko drzewa iglaste – drzewa liściaste powstały dopiero znacznie później – wiatr przywiał pyłek do kwiatów żeńskich. Z tego powodu wszystkie drzewa iglaste są nadal wiatropylne – wiele innych gatunków, takich jak brzozy, topole, olchy i krzewy orzecha laskowego, rozwinęło tę formę dopiero później. Typowe cechy roślin zapylanych przez wiatr to:

    • wiszące, długie kotki
    • są to zawsze mężczyźni i niosą miliony pyłków
    • są one często rozpoznawalne jako pyłki
    • kwiaty żeńskie są niepozorne
    • nie mają płatków ani podobnych ozdób
    • i zniosą tylko kilka zalążków
    • nie powstaje nektar

    Innymi typowymi przedstawicielami gatunków wiatropylnych są trawy, turzyce, szuwary i pokrzywy.

    Często Zadawane Pytania

    Co to jest zapylanie wody?

    Zapylenie wody (również kwitnienie lub hydrofilowość) to zapylanie roślin wodnych przez wodę. Dzięki swoim ruchom zapewnia to, że pyłek jest transportowany z jednego kwiatu na drugi. Zjawisko to występuje tylko w przypadku kilku roślin wodnych, które można rozpoznać po ich niepozornych kwiatach. Przykładami tego są syrena (Najas marina), wodorosty zwyczajne (Zostera marina) lub różne gatunki wodorostów (Elodea).

    Jak możesz pomóc pszczołom i innym owadom?

    Największa możliwa różnorodność kwiatów przyciąga do ogrodu owady zapylające

    Jeśli chcesz coś zrobić przeciwko śmierci pszczół lub owadów, możesz to zrobić kilkoma prostymi sposobami: nie używaj w ogrodzie żadnych pestycydów ani innych toksyn, zarządzaj ogrodem tak naturalnie, jak to możliwe i oferuj kryjówki (martwe drewno , stosy kamieni, piaszczyste tereny, budka dla owadów (11,33 €) itp.), siać lub sadzić wiele roślin kwitnących (pojedynczymi kwiatami!) - szczególnie baldaszki są popularne wśród owadów, ale także kwitnące krzewy, zapewniają obfite kwitnienie roślin wcześnie i pod koniec roku (okres kwitnienia od marca i od lipca do października).

    Dlaczego kupowanie dzikich pszczół i sztuczne ich ponowne zasiedlanie nie jest dobrym pomysłem?

    Zasadniczo ten pomysł brzmi kusząco: po prostu kupujesz dzikie pszczoły określonego gatunku i osadzasz je w swoim ogrodzie – a już robisz coś, aby powstrzymać pszczoły przed śmiercią. Niestety nie jest to takie proste, jak podkreśla wiele organizacji zajmujących się ochroną przyrody. Bo sztucznie zasiedlając dzikie pszczoły nie promuje się bioróżnorodności, ale jej zagraża.

    Z jakiego powodu? Ponieważ zakupione pszczoły wypierają rodzime gatunki (a tym samym ich pulę genów)! Dotyczy to nawet tego samego gatunku, ponieważ różne populacje z różnych regionów mają również różne informacje genetyczne - i są również przystosowane do swojej ojczyzny poprzez ewolucję.

    Czy są też rośliny, które w ogóle radzą sobie bez zapylenia?

    Żadna roślina nie może obejść się bez zapylenia. Istnieje jednak wiele roślin, które nie wymagają zapylania przez owady. Szacuje się, że 60 procent wszystkich kwitnących roślin na całym świecie potrzebuje pszczół i innych roślin do rozmnażania – w 40 procentach robią to inni pomocnicy, tacy jak wiatr. W przypadku naszych roślin spożywczych dotyczy to zbóż, takich jak pszenica, żyto i jęczmień, ale także roślin strączkowych, takich jak groch i fasola. Jednak bez zapylania przez owady nasz stół byłby mniej zastawiony, ponieważ większość rodzajów owoców (takich jak jabłka, gruszki, czereśnie czy truskawki) zależy od zapylenia krzyżowego.

    porady

    Jeśli jesteś zainteresowany, możesz również zostać pszczelarzem i hodować pszczoły miodne - jest to nawet wspierane finansowo przez państwo! Zapytaj lokalne stowarzyszenie pszczelarskie.

Kategoria:

Zwierzęta w ogrodzie