Prawdziwa kocimiętka (bot. Nepeta cataria), zwana również kocim balsamem lub kocim zielem, swoim zapachem nie tylko przyciąga czworonożnych przyjaciół, ale jest również piękną byliną do ogrodu naturalnego lub ziołowego. Raczej niepozorna poza okresem kwitnienia, błyszczy bujnymi kwiatami w najpiękniejszych odcieniach. Kolejna zaleta: kocimiętka skutecznie odstrasza liczne szkodniki i dlatego jest idealna jako roślina ochronna towarzysząca wrażliwym gatunkom, na przykład na rabatach róż.

Nie tylko koty kochają kocimiętkę

Spis treści

Pokaż wszystko
  1. pochodzenie i dystrybucja
  2. posługiwać się
  3. wygląd i wzrost
  4. czas kwitnienia i kwitnienia
  5. toksyczność
  6. lokalizacja i gleba
  7. Prawidłowo zasadź kocimiętkę
  8. podlewanie i nawożenie
  9. Prawidłowo pokrój kocimiętkę
  10. Rozmnażanie kocimiętki
  11. hibernować
  12. choroby i szkodniki
  13. gatunki i odmiany

    14. pochodzenie i dystrybucja

    Prawdziwa kocimiętka należy do rodzaju kocimiętki (bot. Nepeta), który obejmuje około 250 różnych gatunków bylin liściastych. Większość z nich pochodzi z Azji i Afryki, ale od połowy XVIII wieku zostały wypuszczone na wolność w Europie. Z tego powodu prawdziwą kocimiętkę można spotkać w niektórych regionach Niemiec, przede wszystkim na obrzeżach pól i ścieżek. Różne gatunki występują naturalnie przede wszystkim w miejscach suchych, ale także na wilgotnych zboczach gór lub w lasach. Spośród licznych gatunków około 20 sadzi się w naszych ogrodach jako rośliny ozdobne. Popularne są głównie ze względu na długi i intensywny okres kwitnienia, a także przydatność jako wypas owadów – nie wspominając o tym, że są to rośliny bardzo mało wymagające w utrzymaniu.

    posługiwać się

    Nisko rosnące gatunki z rodzaju, takie jak Nepeta racemosa, doskonale nadają się na obrzeża grządek, ponieważ tworzą gęste poduszki, tworząc w ten sposób piękną fioletową lub białą ramkę do kwitnienia. Wysoko rosnące odmiany są idealnymi towarzyszami róż ze względu na ich filigranowy wzrost, zwłaszcza, że trzymają z daleka irytujące szkodniki. Gatunki takie jak mięta niebieska są zatem bardzo odpowiednie jako substytut lawendy. Ale bądź ostrożny: koty lubią tarzać się w roślinie, czemu nie mogą się oprzeć, i mogą niszczyć tak pracowicie pielęgnowane łóżka. Aby temu zapobiec najlepiej sięgnąć po pachnącą cytryną kocimiętkę pospolitą (bot. Nepeta cataria), która występuje u nas, gdyż tego gatunku unikają nasi czworonożni przyjaciele.

    Kocimiętka w ogrodzie

    Kocimiętka dopiero na pierwszy rzut oka ujawnia swoje piękno, dlatego idealnie nadają się do sadzenia na rabatach lub w tle. Gatunki głównie niebiesko-fioletowe lub o białych kwiatach towarzyszą różom lub stanowią uspokajającą antytezę dla efektownych bylin, takich jak pomarańczowa lilia pochodnia. Ogólnie rzecz biorąc, bujnie kwitnące, wysoko rosnące byliny lub rośliny o dużych liściach doskonale komponują się z dość filigranową i drobnolistną kocimiętką. Co więcej, różne gatunki nie tylko doskonale prezentują się w ogrodach naturalnych i leczniczych, ale także w skrzynkach i wannach na balkonie lub tarasie.

    wpływ na zwierzęta

    Kwiaty, zwłaszcza prawdziwej kocimiętki, zawierają zapach nepetalaktonu, który jest bardzo podobny do atraktanta płciowego niektórych gatunków owadów i dlatego w magiczny sposób je przyciąga. Są to często pożyteczne owady, takie jak siekacze, które nie mogą oprzeć się zapachowi przypominającemu feromon. Lacewingi są ważnymi pomocnikami w zwalczaniu mszyc, które atakują przede wszystkim róże.

    Koty również uważają kocimiętkę za bardzo atrakcyjną - stąd niemiecka nazwa gatunkowa - i często lubią tarzać się w tym zielu. To z kolei jest zasługą składnika aktynidyna, który jest również wydalany z moczem niekastrowanych kotek, a tym samym przede wszystkim przyciąga i odurza kaca. Ale bądź ostrożny: kocimiętka ma tak urzekający wpływ na niektóre zwierzęta, że stają się agresywne. Jeśli zaobserwujesz takie zachowanie u swojego kota, na wszelki wypadek powstrzymaj się od sadzenia w ogrodzie.

    Nawet jeśli zioło jest nieodparcie atrakcyjne dla wielu zwierząt, zapach niezawodnie odstrasza inne. Szkodniki, takie jak komary, pchły czy karaluchy, w szczególności uciekają przed cytrynowym zapachem. Ponadto kocimiętka jest szczególnie odpowiednia w postaci olejku aromatycznego do odstraszania szczurów.

    wpływ na ludzi

    Wiele znanych dziś gatunków kocimiętki ma swoją ojczyznę w regionie Morza Śródziemnego i rozprzestrzeniło się na prawie całą Europę wraz z Rzymianami i ich kampaniami podboju. Tak więc Nepeta cataria również tutaj znalazła mile widziany dom i była uprawiana ponad 1000 lat temu w ogrodach klasztornych i przydomowych ze względu na swoje właściwości lecznicze. Średniowieczni uczeni i uzdrowiciele, tacy jak Hildegarda von Bingen, bardzo szczegółowo opisali Nepeta cataria, jej skutki i zastosowania. Kocimiętka pospolita była używana do wielu celów, takich jak problemy żołądkowe i wzdęcia, łagodzenie infekcji, oczyszczanie ran lub uspokajanie stanów nerwowych. W ogrodzie natomiast Nepeta cataria ze swoimi białymi kwiatami jest raczej niepozorna, dlatego zwykle używa się tu innych gatunków. Nawiasem mówiąc, podgatunek Nepeta cataria ssp. citriodora.

    Przygotowanie herbaty z kocimiętki

    Nepeta cataria jako herbata ma działanie nasenne, przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. Aby przygotować, weź dwie łyżki suszonych liści, zalej je gorącą (ale jeszcze nie wrzącą!) wodą i pozostaw napar przez pięć minut. W zależności od upodobań herbatę o orzeźwiającym smaku cytrynowo-miętowym można osłodzić miodem. Kilka świeżych liści, które dokładnie przeżuwasz, pomaga przy bólu zęba.
    Kontynuuj czytanie

    wygląd i wzrost

    Kocimiętka należy do rodziny miętowych (bot. Lamiaceae) i dzieli się na gatunki niższe i wyższe. Liście są srebrnoszare do świeżej zieleni i są ułożone naprzeciw siebie na pędach, tak że zawsze są dwa liście na tej samej wysokości. Cała roślina bardzo intensywnie pachnie cytryną i miętą.

    Krótkie odmiany kocimiętki mają tylko od 20 do 30 centymetrów wysokości, ale rosną szeroko i z czasem mogą przekształcić się w bujne poduszki. Odmiany te szczególnie nadają się na rabaty rabatowe lub do sadzenia pod ziemią bylin.

    Przy średniej wysokości wzrostu do 60 centymetrów przedstawiciele grupy odmian Nepeta-Faassenii, które są krzyżówkami między Nepeta racemosa, Nepeta nepetella i innymi gatunkami, są nieco więksi. Odmiany te kwitną nieco później niż mniejsi przedstawiciele i mają luźniejszą strukturę. Liście są zwykle srebrnoszare. Przy wysokości wzrostu około 120 centymetrów odmiany z grupy odmian Nepeta grandiflora, które również mają szare liście, są znacznie wyższe.

    czas kwitnienia i kwitnienia

    Większość rodzajów kocimiętki kwitnie między kwietniem a lipcem, chociaż okres kwitnienia można wydłużyć jeszcze bardziej, przycinając je w odpowiednim czasie. W zależności od rodzaju i odmiany rośliny kwitną na fioletowo, niebiesko, biało lub różowo, a ich filigranowe kwiaty wargowate licznie pogrupowane są w wąskie kwiatostany. Siedzą na szypułkach kwiatowych o wysokości do półtora metra.

    toksyczność

    Wbrew obawom wielu właścicieli ogrodów i kotów, kocimiętka nie jest trująca dla ludzi i zwierząt - nawet jeśli czasami może powodować stany przypominające odurzenie i dlatego powinna być stosowana tylko w ostrożnych dawkach. Zamiast tego młode liście i kwiaty można wykorzystać zarówno w medycynie, jak iw kuchni. Lekko słodkie i miętowe części rośliny idealnie nadają się do smoothie, sałatek i letnich deserów.

    lokalizacja i gleba

    Z wyjątkiem kilku gatunków kocimiętka preferuje pełne słońce od słonecznego miejsca w ogrodzie – tak jak w ich naturalnym środowisku w Afryce i Azji. W przeciwnym razie byliny dobrze sobie radzą w bogatej w składniki odżywcze, dobrze przepuszczalnej i piaszczystej lub gliniastej glebie ogrodowej. Idealnie ma pH od obojętnego do lekko zasadowego od sześciu do siedmiu. Podłoże powinno być luźne i nie zbite, ponieważ kocimiętka, podobnie jak wiele innych roślin, nie toleruje nasiąkania wodą.

    Prawidłowo zasadź kocimiętkę

    Kocimiętka rośnie tak samo wspaniale na zewnątrz, jak w skrzynkach balkonowych lub innych donicach - pod warunkiem, że znajdują się w nasłonecznionym miejscu. Ponieważ małe byliny mogą stać się bardzo szerokie – niektóre gatunki tworzą nawet rozłogi – odległość sadzenia powinna wynosić około 30 centymetrów, a wysokie odmiany jeszcze więcej. Dlatego licz na około trzy do ośmiu roślin na metr kwadratowy powierzchni sadzenia, w zależności od rodzaju i odmiany. Z drugiej strony w sadzeniu w pojemnikach kocimiętka może być trochę bliżej siebie. Przed sadzeniem zanurz bryłę korzeniową w wiadrze z wodą, aby nasączyć ją wilgocią.
    Kontynuuj czytanie

    podlewanie i nawożenie

    Większość gatunków kocimiętki - nie wszystkie - to rośliny bardzo odporne na suszę, które dobrze sobie radzą bez podlewania przez długi czas. Konewki należy używać tylko wtedy, gdy woda jest bardzo gorąca lub sucha, ale zdecydowanie należy unikać zalania wodą. Z kolei osobniki hodowane w doniczkach są uzależnione od regularnego zaopatrzenia w wodę i zawsze są wylewane po wyschnięciu wierzchniej warstwy podłoża. Woda w spodku lub w pojemniku musi być zawsze natychmiast usuwana, ponieważ rośliny są na nią bardzo wrażliwe. Zasadniczo nawożenie jest konieczne tylko w przypadku roślin doniczkowych, które można dostarczyć wraz z płynnym nawozem w małej dawce dla roślin kwitnących w głównym sezonie wegetacyjnym.

    Prawidłowo pokrój kocimiętkę

    Po głównym kwitnieniu - dla większości gatunków i odmian kończy się to między lipcem a sierpniem - energicznie przyciąć kocimiętkę i usunąć przekwitłe pędy. Rośliny następnie rozwijają poświatę, drugi kwiat, który może trwać nawet do jesieni. Jeśli chcesz lub musisz zapobiec rozprzestrzenianiu się roślin, przycinaj je ponownie wczesną wiosną.
    Kontynuuj czytanie

    Rozmnażanie kocimiętki

    Istnieje kilka sposobów na zwiększenie ilości kocimiętki. Oprócz form wegetatywnych - takich jak sadzonki czy podział - możesz również wykorzystać zakupione lub zebrane przez siebie nasiona. Po kwitnieniu byliny rozwijają niepozorne strąki, które zawierają do czterech nasion i przez które rośliny mogą samodzielnie siać.

    siew

    Wysiej nasiona w płytkim pojemniku z ubogim w składniki odżywcze podłożem uprawowym, przykryj je bardzo lekko ziemią i umieść w ciepłym i jasnym miejscu. Nasiona najlepiej kiełkują w stałych temperaturach około 20 stopni Celsjusza. Utrzymuj podłoże lekko wilgotne za pomocą atomizera. Po około dwóch do trzech tygodniach można zobaczyć pierwsze zielone końcówki, a gdy tylko sadzonki rozwiną co najmniej cztery liście, można je przesadzić bezpośrednio na pole lub do donic. Jednak na zewnątrz należy je przenosić tylko od połowy do końca maja, kiedy nie należy się już spodziewać mroźnych nocy.

    Rozmnażanie przez sadzonki

    Jednak szybsze i mniej skomplikowane jest rozmnażanie przy użyciu sadzonek ściętych między kwietniem a majem lub wczesną jesienią. Pędy powinny mieć długość około pięciu do siedmiu centymetrów, a dolne liście również powinny być usunięte. Maluszki można albo ukorzenić w szklance wody (codziennie zmieniać wodę!) albo od razu posadzić w pojemniku z ubogim w składniki odżywcze podłożem uprawowym. To drugie jest zalecane, ponieważ jest łatwiejsze. Umieść młode rośliny na podłożu bogatym w składniki odżywcze lub w wybranym miejscu na zewnątrz, gdy tylko zaczną rozwijać nowe pędy. Nie należy tego jednak robić przed połową lub końcem maja ze względu na ryzyko przymrozków.

    dzielić

    Ponieważ kocimiętka jest rośliną wieloletnią i często energiczną, można ją łatwo rozmnażać przez podział. W każdym razie ta procedura jest zalecana co trzy do czterech lat, aby rośliny były młode i silne. Podzielić kocimiętki wczesną wiosną lub wczesną jesienią wybijając kępy o pożądanej wielkości ostrą i czystą łopatą, podnosząc je i przesadzając w nowym miejscu. Przed ponownym sadzeniem zanurz korzenie podroślin w wiadrze z wodą, aby ułatwić im ukorzenienie.
    Kontynuuj czytanie

    hibernować

    Chociaż wiele kocimiętek pochodzi z dość ciepłych klimatów, nadal są niezwykle odporne na mróz i bardzo niewrażliwe na surowe zimowe warunki pogodowe. Dlatego - z wyjątkiem sadzonek - nie są potrzebne żadne specjalne środki ochronne do zimowania. Tylko okazy hodowane w doniczkach powinny być zimowane bez mrozu, ale w pomieszczeniu chłodnym i jasnym.

    choroby i szkodniki

    W odniesieniu do chorób i szkodników kocimiętka jest bardzo niewrażliwa, ponieważ wszystkie części rośliny zawierają aktywny składnik nepetalakton. Ma to działanie zarówno przeciwwirusowe, jak i przeciwdrobnoustrojowe i niezawodnie odpędza irytujące robactwo - z jednym wyjątkiem: ślimaki lubią jeść kocimiętkę, dlatego należy chronić sadzonki płotami lub nawet śrutami na ślimaki (7,49 €).

    porady

    Jeśli chcesz sadzić kocimiętkę w swoim ogrodzie, ale nie możesz już dłużej oszczędzać nasłonecznionego miejsca, po prostu umieść kocimiętkę japońską (bot. Nepeta subsessilis) lub skorpena chińską (bot. Nepeta prattii) w słonecznym, ale jasnym miejscu.

    gatunki i odmiany

    W ogrodzie i do uprawy doniczkowej szczególnie popularne są następujące rodzaje i odmiany kocimiętki:

    • Nepeta cataria 'Citriodora': silny zapach cytryny, idealny do parzenia herbaty, krzaczasty wzrost do 60 cm wysokości, liczne białe kłosy kwiatowe między lipcem a sierpniem, dobre drugie kwitnienie
    • Nepeta x faassenii 'Alba': odmiana o białych kwiatach z szarozielonym ulistnieniem i krzaczastym wzrostem, wysokość wzrostu do 30 cm, okres kwitnienia od maja do sierpnia, odpowiednia na stanowiska suche
    • Nepeta x faassenii 'Dropmore': zwarta roślina, wysoka do 60 centymetrów bylina o dość luźnym wzroście i fioletowoniebieskich kwiatostanach między majem a sierpniem
    • Nepeta x faassenii 'Gletschereis': zdrowa, bardzo silna odmiana z licznymi białoniebieskimi kwiatami w okresie od maja do sierpnia, krzaczasty wzrost do ok. 50 cm
    • Nepeta x faassenii 'Kit Cat': krzaczasta, nisko rosnąca odmiana, do 30 cm wysokości, wiele niebieskofioletowych do niebieskich kolców kwiatowych między majem a sierpniem
    • Nepeta x faassenii 'Senior': niska odmiana, dorastająca do maksymalnej wysokości 30 cm, wzrost poduszkowaty, dobre drugie kwitnienie, liczne niebieskofioletowe kwiaty od maja do sierpnia
    • Nepeta x faassenii 'Six Hills Giant': gęsto krzaczasta, starsza i wypróbowana odmiana, do 80 cm wysokości, liczne fioletowoniebieskie kwiaty od maja do sierpnia
    • Nepeta grandiflora 'Blue Danube': odmiana kocimiętki wielkokwiatowej, krzaczasty wzrost o wysokości do ok. 80 cm, liczne fioletowoniebieskie kłosy między czerwcem a sierpniem
    • Nepeta grandiflora 'Bramdean': odmiana kocimiętki wielkokwiatowej, krzaczasty wzrost do ok. 90 cm, liczne duże, ciemnofioletowe kłosy między czerwcem a wrześniem
    • Nepeta grandiflora 'Zinser's Giant': odmiana kocimiętki wielkokwiatowej, krzewiasta, luźno rozgałęziony wzrost o wysokości do 80 centymetrów, wiele wiech kwiatowych niebiesko-fioletowych
    • Nepeta grandiflora 'Dawn to Dusk': luźna, krzaczasta odmiana rosnąca do ok. 80 cm wysokości, między czerwcem a sierpniem liczne bladoróżowe kłosy
    • Nepeta nervosa: również żyłkowata kocimiętka, wysoka do 30 centymetrów i tak samo szeroka, kwitnie od lipca do sierpnia w licznych jasnoniebiesko-fioletowych wiechach
    • Nepeta nervosa 'Schneehäschen': luźny, zwarty wzrost do ok. 30 centymetrów, uderzająco białe kwiatostany między czerwcem a wrześniem, idealne jako towarzysz dla róż
    • Nepeta racemosa 'Grog': odmiana kocimiętki winogronowej, szczególnie obficie kwitnąca odmiana o dobrych drugich kwitnieniach, liczne niebiesko-fioletowe wiechy kwiatów od maja do sierpnia, krzaczaste, niski pokrój do około 30 cm wysokości
    • Nepeta racemosa 'Odeur Citron': ładna, nisko rosnąca odmiana o niebieskofioletowych kwiatach od maja do sierpnia, do 30 cm wysokości, pokrój poduszkowaty
    • Nepeta racemosa 'Snowflake': odmiana, która rośnie jak poduszka, maksymalnie ok. 30 cm wysokości i tak samo szeroka, wiele białych kłosów między majem a sierpniem
    • Nepeta sibirica: szybko rosnący gatunek, preferujący gleby wilgotne, do 80 cm wysokości, fioletowoniebieskie kłosy między czerwcem a lipcem, dobre drugie kwiaty, rozłogi
    • Nepeta subsessilis 'Sweet Dreams': krzaczasta odmiana o jasnoróżowych kwiatach na stanowiskach częściowo zacienionych, wysokość wzrostu do około 60 cm, obfite kwitnienie od czerwca do września

Kategoria:

Zioła