Wiecznie zielony i niewymagający bukszpan jest integralną częścią europejskiej kultury ogrodowej: wszystkie słynne parki i ogrody zamkowe w różnych krajach są niewyobrażalne bez bardzo odpornego na przycinanie drzewa. Czy jako samotne drzewo, jako żywopłot czy topiary: bukszpan wywarł duży wpływ na to, jak my, Europejczycy, wyobrażamy sobie ogród. Roślina nadal zadomowiła się w prawie wszystkich ogrodach, nawet jeśli uprawa jest obecnie trudna z powodu wprowadzonego szkodnika.

Bukszpan można dowolnie przycinać

Spis treści

Pokaż wszystko
  1. pochodzenie i dystrybucja
  2. posługiwać się
  3. wygląd i wzrost
  4. czas kwitnienia i kwitnienia
  5. toksyczność
  6. Która lokalizacja jest odpowiednia?
  7. gleba/podłoże
  8. Prawidłowo posadź bukszpan
  9. Bukszpan wodny
  10. Prawidłowo nawozić bukszpan
  11. Prawidłowo tnij bukszpan
  12. propagować bukszpan
  13. hibernować
  14. Choroby
  15. szkodniki
  16. gatunki i odmiany

    17. pochodzenie i dystrybucja

    Rodzaj bukszpanu (bot. Buxus) obejmuje około 70 różnych gatunków, które występują na całym świecie. Jedynie bukszpan zwyczajny (bot. Buxus sempervirens) pochodzi z Europy, który tylko sporadycznie występuje dziko na glebach wapiennych na słonecznych, ciepłych zboczach gór w południowych Niemczech. Poza tym gatunek jest reprezentowany głównie w krajach wokół Morza Śródziemnego.

    Oprócz bukszpanu pospolitego znaczenie ogrodnicze ma również bukszpan drobnolistny (lub japoński) (bot. Buxus microphylla). Gatunek ten pochodzi z Korei i jest uprawiany w Japonii od wielu stuleci. Oba gatunki są dość podobne zarówno pod względem wyglądu, jak i wymagań pod względem lokalizacji i pielęgnacji.

    Nawiasem mówiąc, nazwa rodzajowa „Buxus” odnosi się do dawnego zastosowania bardzo twardego drewna o małych porach: w starożytności ludzie używali go do wyrobu pudełek i innych pojemników, dlatego w starożytności drzewo nazywano również „pyxis”. Grecki - tj. "pudełko" lub "pudełko" - nazywano, jak mówi nam starożytny rzymski pisarz i uczony Pliniusz. Jasne drewno jest nadal ważnym surowcem w toczeniu.

    posługiwać się

    Budka jest bardzo wszechstronna, może być używana jako samotne drzewo - bukszpany mogą dorastać do ośmiu metrów wysokości - jako żywopłot lub jako topiary do szerokiej gamy projektów ogrodów. Nawet szczegółowe figurki, takie jak zwierzęta, można wyciąć ze zdrowej rośliny - oczywiście przy odpowiedniej umiejętności. Bukszpan jest praktycznie niezastąpiony w ogrodach reprezentacyjnych, w ogrodach różanych i przydomowych - tutaj tradycyjnie przede wszystkim jako obrzeże do grządek.

    Bukszpan europejski (bot. Buxus sempervirens) i jego szybko rosnące odmiany, takie jak „Handsworthiensis”, są szczególnie odpowiednie na gęste żywopłoty o wysokim poziomie prywatności. Ponadto bukszpan idealnie nadaje się do sadzenia pod wyższymi drzewami oraz jako nasadzenie na obrzeże lub tło dla kolorowych kwiatów i wieloletnich obrzeży. Co więcej, roślinę można również pielęgnować w większych donicach na balkonie lub tarasie.

    wygląd i wzrost

    Oba uprawiane gatunki bukszpanu są dość podobne pod względem wyglądu i pielęgnacji, ale bukszpan zwyczajny rośnie nieco szybciej niż jego azjatycki krewny. W zasadzie jednak bukszpan jest bardzo wolno rosnącą rośliną drzewną, która przyrasta tylko od dziesięciu do dwudziestu centymetrów rocznie. Jednak w odpowiednich warunkach krzew lub nieduże drzewo może mieć kilkaset lat i w tym czasie osiągnąć wysokość do ośmiu metrów - pod warunkiem, że drewno będzie rosło swobodnie i nie zostanie ścięte.

    Drzewa bukszpanowe są naturalnie gęsto rozgałęzione i tworzą zaokrągloną, dość zwartą koronę. Na gałęziach i gałązkach rzucają się w oczy małe, przeważnie okrągłe i przeciwległe liście, osadzone blisko siebie. Są wiecznie zielone, dlatego pudełko pozostaje zielone nawet zimą.

    czas kwitnienia i kwitnienia

    Jeśli między marcem a majem nagle pojawią się na twoim pudełku liczne żółte kwiaty, jesteś świadkiem rzadkiego zdarzenia - bukszpany kwitną tylko wtedy, gdy mają co najmniej dziesięć lat i nie zostały przycięte lub prawie wcale. Ponadto kwitnienie nie występuje co roku, ponieważ po roku obfitującym w kwitnienie często następują lata, w których kwitnie niewiele lub wcale. Kwitnący bukszpan to ważne, bogate w nektar pastwisko owadów, które jest chętnie odwiedzane przez motyle, trzmiele, pszczoły i inne brzęczące mieszkańcy ogrodów. Dlatego nie należy przycinać kwiatów, zresztą blask - wbrew różnym opiniom na niektórych forach ogrodniczych - nie ma prawie żadnego wpływu na wzrost bukszpanu.

    Po kwitnieniu rozwijają się torebki owocowe zawierające nasiona. Jednak rozwój owoców rośliny kosztuje dużo energii, co z kolei przekłada się na znacznie wolniejszy wzrost. Dlatego odetnij skrzynkę po kwitnieniu, zwłaszcza że rozmnażanie nasion i tak jest zbyt skomplikowane dla laików.

    toksyczność

    Nawet jeśli szkodniki, takie jak przerażająca ćma bukszpanowa, wolą atakować pudełko: drewno jest bardzo trujące dla ludzi i zwierząt. Wszystkie części rośliny zawierają około 70 różnych alkaloidów, z których najskuteczniejsza jest cyklobuksyna. Udział tej toksyny w liściach i korze bukszpanu wynosi około trzech procent. Zatrucie może być śmiertelne, nawet jeśli ta konsekwencja jest rzadka ze względu na bardzo gorzki smak rośliny – nikt nie zjada dobrowolnie więcej niż jednej próbki. Ponadto bukszpan nie posiada apetycznie wyglądających kwiatów ani owoców, takich jak cis, który również jest bardzo trujący.

    Która lokalizacja jest odpowiednia?

    Bukszpan najlepiej czuje się w słonecznym lub półcienistym i ciepłym miejscu, w którym nie powinno być ani gorąco, ani zbyt dużo światła słonecznego – na przykład około południa. Buchs preferuje dużo słońca rano i wieczorem, podczas gdy lokalizacja jest idealnie zacieniona w najgorętszej porze dnia. Dlatego niekoniecznie należy sadzić drewno bezpośrednio przed jasną ścianą południową - uszkodzenie liści jest w takim miejscu nieuniknione. Ale nie może też być zbyt zacieniony, bo bukszpan rośnie słabo, jeśli brakuje światła.
    Kontynuuj czytanie

    gleba/podłoże

    W miarę możliwości bukszpan posadź na gliniastej, wapiennej glebie, którą w razie potrzeby możesz ulepszyć kompostem lub próchnicą (np. jeśli podłoże jest dość piaszczyste). Ponieważ bukszpan również nie toleruje nasiąkania wodą, gleba powinna być dobrze osuszona i luźna. W przypadku okazów doniczkowych wybierz dostępną na rynku roślinę doniczkową na bazie kompostu lub ziemię doniczkową, ponieważ ma ona mniejszą tendencję do stagnacji wody, a także chroni przed rozkładem torfu.

    Prawidłowo posadź bukszpan

    Najlepszą porą na sadzenie bukszpanu jest wiosna, łagodny dzień w kwietniu lub maju. Upewnij się, że sadzisz skrzynkę około pięciu centymetrów głębiej w ziemi niż wcześniej w doniczce, a odległość sadzenia podana na etykiecie powinna być ściśle przestrzegana. Zbyt gęste sadzenie sprzyja tylko inwazji chorób i szkodników. W zależności od odmiany zaplanuj na żywopłot około sześciu do siedmiu okazów na metr.

    I tak jest sadzone:

    • Umieść bukszpan z gołymi korzeniami w wiadrze z wodą.
    • To pozwala korzeniom wchłonąć dużo wilgoci.
    • W międzyczasie wykop dół do sadzenia.
    • Powinno to być co najmniej dwa razy głębsze i dwa razy szersze niż obwód donicy.
    • Poluzuj glebę w dołku.
    • Wymieszaj wykop z kompostem.
    • Posadź pudełko i mocno dociśnij glebę.
    • Podlej roślinę.

    Gleba powinna być lekko wilgotna, aż do wzrostu (wskazuje na to formowanie pierwszych zielonych pędów).
    Kontynuuj czytanie

    Bukszpan wodny

    W przypadku bukszpanu obowiązują te same zasady podlewania, co w przypadku większości innych roślin ogrodowych:

    • woda jak najwcześniej rano
    • nie podlewaj wieczorem ani w południe
    • zawsze wylewaj od dołu i bezpośrednio na ziemię
    • Nie podlewaj liści (spowoduje to uszkodzenie liści i choroby grzybowe)
    • nie używaj zimnej wody prosto z kranu
    • raczej używaj wody deszczowej lub stojącej wody z kranu
    • nie podlewać podczas mrozu

    W przeciwnym razie bukszpan jest dość niewrażliwy na suszę, z dwoma wyjątkami: okazy hodowane w doniczkach nie powinny wysychać, ponieważ prowadzi to do poważnych uszkodzeń. Świeżo posadzone bukszpany wymagają również równomiernej wilgotnej gleby, dopóki nie wyrosną.
    Kontynuuj czytanie

    Prawidłowo nawozić bukszpan

    Chociaż bukszpan nie jest ciężkim konsumentem, potrzebuje przede wszystkim azotu do zdrowego wzrostu. Niedobór jest szybko zauważalny przez brązowawe przebarwienia liści. Dlatego zarówno sadzone jak i uprawiane w wiadrze powinny być regularnie nawożone. Te najlepiej nadają się do tego

    • Kompost i wióry z rogów: (32,93 €) od kwietnia do września co trzy do czterech tygodni trzy litry kompostu i łyżka wiórów rogowych na metr kwadratowy powierzchni sadzenia
    • Nawóz z bukszpanu lub nawóz do roślin zielonych: zgodnie z instrukcją na opakowaniu i po wcześniejszej analizie gleby
    • Patentkali: w sierpniu hartować drzewa na zimę

    Nawiasem mówiąc, niebieskie ziarno jest mniej odpowiednie do nawożenia, ponieważ środek do bukszpanu ma niewłaściwy skład składników odżywczych, a tym samym prowadzi do objawów niedoboru.
    Kontynuuj czytanie

    Prawidłowo tnij bukszpan

    Popularność bukszpanu tłumaczy się przede wszystkim jego tolerancją na przycinanie: roślina toleruje każdą formę przycinania i zawsze powinna być przycinana przynajmniej dwa razy w roku. Szczególnie silniej rosnące odmiany lepiej się rozgałęziają i uzyskują ładny, gęsty wzrost. Zwłaszcza drzewa topiary – bukszpan można łatwo pociąć na szczegółowe figury, takie jak spirale i zwierzęta, ale także na proste kształty geometryczne, takie jak kule, stożki czy sześciany – wymagają nożyczek od jednego do pięciu razy w roku. Częstotliwość betonu jest mierzona poprzez energiczny wzrost odmiany bukszpanu i szczegółowość figury. W zasadzie bukszpan bardzo dobrze znosi przycinanie w głąb drewna wieloletniego.
    Kontynuuj czytanie

    propagować bukszpan

    Najłatwiejszym sposobem rozmnażania bukszpanu są tzw. skwarki. Są to sadzonki, których nie oddziela się od rośliny matecznej nożem, ale starannie odrywa. Kawałek kory pozostaje w miejscu pęknięcia, które przed sadzeniem należy lekko skrócić mocnym nożem. Najlepszy czas na tę formę rozmnażania to lipiec i sierpień. Dalsze kroki to:

    • Oddziel pędy od rośliny matecznej
    • optymalna długość od 20 do 30 centymetrów
    • Odetnij nadmiar kory
    • Zmniejsz pędy o jedną trzecią w górnym końcu
    • usuń dolne liście
    • Sadź sadzonki bezpośrednio w ogrodzie
    • chroniona kultura doniczkowa nie jest konieczna
    • wybierz miejsce częściowo zacienione, osłonięte
    • Gleba powinna być gliniasta, luźna i bogata w próchnicę
    • Liście nie mogą dotykać gleby
    • utrzymuj wilgotność gleby
    • okrywać chrustem zimą

    Uformowanie pierwszych korzeni przez młode sadzonki może zająć do sześciu miesięcy. Z reguły jednak młode rośliny ukorzenia się do następnej wiosny w sposób opisany powyżej.
    Kontynuuj czytanie

    hibernować

    Chociaż bukszpany są wystarczająco odporne, potrzebują wody również zimą ze względu na ich wiecznie zielone liście. Zwłaszcza rośliny doniczkowe powinny być regularnie podlewane, aby zrekompensować odparowaną wilgoć. Podlewaj rośliny przy łagodnej, bezmrozowej pogodzie, a zwłaszcza gdy świeci słońce.

    Mówiąc o słońcu: połączenie „mroźnego zimna” i „jasnego słońca” szybko prowadzi do uszkodzenia liści i pędów przez mróz. Dlatego przy odpowiedniej pogodzie warto przykrywać rośliny włókniną. Natomiast okazy hodowane w doniczkach po prostu umieść w miejscu półcienistym.

    Przy okazji: chociaż buki wiaderkowe mogą przebywać na zewnątrz w miesiącach zimowych, należy je chronić przed zamarzaniem podłoża, a tym samym korzeni. W tym celu umieść donicę na podstawie z drewna lub styropianu i owiń ją materiałem izolującym, ale przepuszczającym powietrze. Na przykład idealne są torby jutowe, maty bambusowe lub specjalny polar ogrodniczy.
    Kontynuuj czytanie

    Choroby

    Niestety bukszpan jest rośliną bardzo wrażliwą na choroby, której zagrażają przede wszystkim różne choroby grzybowe w wyniku błędów pielęgnacyjnych lub lokalizacyjnych. Występują one głównie wtedy, gdy sadzenie jest zbyt wąskie lub gdy gleba jest mokra. Jeśli znalazłeś na swoim bukszpanu jedną z chorób opisanych w następnym rozdziale, powinieneś natychmiast wyciąć wszystkie chore pędy głęboko w zdrowym drewnie i wyrzucić je razem z odpadami domowymi. W żadnym wypadku nie wyrzucaj zainfekowanego materiału na kompost, aby zapobiec dalszemu rozprzestrzenianiu się.

    Najczęstsze choroby w Buchs:

    • Zamieranie pędów (patogen: Cylidrocladium buxicola)
    • Rak bukszpanu (patogen: Volutella buxi): żółte do ciemnych plam na liściach, liście wysychają i opadają, różowe zarodniki na spodniej stronie liści, pęknięcia w korze
    • Więdnięcie bukszpanu (patogen: Fusarium buxicola): liście brązowieją, skórzaste i wysychają, ciemnobrązowe osady zarodników na spodniej stronie liści

    Zamieranie (Cylindrocladium buxicola)

    Bukszpan jest szczególnie zagrożony przez grzyb Cylindrocladium buxicola, który powoduje przerażające zamieranie pędów. Patogen wnika do rośliny przez liście, zwłaszcza po długotrwałych ulewach, i stopniowo powoduje ich obumieranie po infekcji. Infekcję można rozpoznać po następujących znakach:

    • ciemnobrązowe do czarnych plamy na liściach i pędach
    • Plamy liści stopniowo się rozprzestrzeniają
    • na spodzie liści tworzą się białe osady zarodników
    • Dotknięte pędy i liście wysychają
    • w miarę postępu choroby cała roślina obumiera

    Tylko energiczne przycinanie w głąb zdrowego drewna pomaga w walce z chorobą. Jeśli roślina obumrze, nie należy sadzić nowego bukszpanu na dotkniętym obszarze, ponieważ patogen pozostaje w glebie przez wiele lat poprzez swoje zarodniki, a także infekuje nowy bukszpan.

    Ryzyko infekcji można zminimalizować, jeśli nie tniesz w deszczową lub wilgotną pogodę. Nacięcia tworzą nowe bramy, które umożliwiają grzybowi przedostanie się do wcześniej zdrowego pudełka.
    Kontynuuj czytanie

    szkodniki

    Oprócz chorób grzybowych bukszpan jest zagrożony również przez szereg szkodników, z których przede wszystkim pojawiająca się w ostatnich latach coraz liczniejsza ćma bukszpanowa niszczy całe stada. Przędziorki, muszki żółciowe i pchły bukszpanowe nie powodują o połowę mniejszych obrażeń, a także są łatwiejsze do zwalczenia.

    Ćma bukszpanowa (Cydalima perspectalis)

    Jest to szkodnik wprowadzony przez importy z Azji, którego gąsienice w krótkim czasie defoliują całe drzewostany bukszpanu z powodu ich masowego występowania i zachowań żerowych. W zależności od stadium rozwoju gąsienice ćmy bukszpanowej mają długość od ośmiu milimetrów do pięciu centymetrów i są łatwo rozpoznawalne po zielonym kolorze podstawowym z jasno-ciemnymi podłużnymi paskami i czarną głową. Z drugiej strony dorosła ćma jest dość mała i ma jasne skrzydła z brązowawą krawędzią. Żyje tylko kilka dni, w tym czasie zawsze przebywa w pobliżu roślin skrzynkowych i tam składa jaja.

    Gąsienice zimują w lesie i zaczynają żerować dość wcześnie: każde z małych zwierząt zjada około 45 liści bukszpanu, co na początku nie wydaje się dużo. Często jednak pojawiają się one w setkach lub tysiącach okazów, przez co pudełko szybko zostaje zjedzone nagie. Infestację można często rozpoznać dopiero wtedy, gdy porażone rośliny są już brązowe i bezlistne, ponieważ gąsienice chowają się w białych pajęczynach w gęstym drewnie.

    Środki przeciwko ćmie bukszpanowej:

    • Zbieraj gąsienice i poczwarki
    • Zainstaluj pułapki zapachowe dla dorosłych ciem
    • odciąć zainfekowane obszary
    • Jako środek ostrożności, wiosną odkurz pudełko pyłem skalnym (14,13 €) lub wapnem z alg
    • Użyj biologicznych insektycydów, jeśli inwazja jest ciężka

    porady

    Jeśli mieszkasz w regionie, w którym występuje zwiększone występowanie ćmy bukszpanowej i/lub zamieranie, w ogrodzie zamiast bukszpanu bardziej sensowne są następujące alternatywy: mirt żywopłotowy (Lonicera pileata), mirt żywopłotowy (Lonicera nitida 'Elegant') ), mikołajek górski (Ilex crenata 'Glorie Gem'), Ilex niskogórski (Ilex crenata 'Stokes') lub dla obrzeży Ilex aquifolium 'Heckenzwerg'. Jak dotąd najlepszą alternatywą dla Buchsa jest nowa rasa Rhododendron micranthum 'Bloombux'.

    gatunki i odmiany

    Następujące dwa gatunki bukszpanu i ich odmiany okazały się szczególnie przydatne do sadzenia w ogrodach ozdobnych.

    Bukszpan zwyczajny (bot. Buxus sempervirens)

    Bukszpan pospolity znany jest od tysięcy lat – i już w czasach prehistorycznych był wysoko ceniony ze względu na niezwykle twarde drewno. Na przykład badacze czasami znajdowali w grobach neandertalczyków przedmioty grobowe w postaci patyków nagrobnych wykonanych z bukszpanu. Gatunek rodzimy jest również bardzo popularny jako roślina ogrodowa i był już używany w ogrodach w starożytnym Rzymie. Ze względu na bardzo długą historię kulturową rozwinęło się obecnie około 60 różnych odmian tego gatunku, z których niektóre mają różne właściwości. Najpiękniejsze do Twojego przydomowego ogrodu przedstawiamy tutaj:

    • 'Angustifolia': zwarta, ale stosunkowo szybko rosnąca odmiana o atrakcyjnych, ciemnozielonych liściach
    • „Arborescens”: na topiary i żywopłoty, z wiekiem może wyrosnąć na drzewo
    • 'Aurea': odmiana zachwyca złocistożółtymi liśćmi
    • 'Aureo-variegata': piękna, mocna odmiana do większych krzewów, duże, pstrokate białe liście
    • 'Blauer Heinz': sprawdzona, bardzo krótka odmiana o maksymalnej wysokości 60 cm i pięknym niebieskozielonym ulistnieniu
    • 'Elegantissima': atrakcyjne, dwukolorowe ulistnienie, odmiana wytwarza ciemnozielone liście z białym brzegiem
    • „Green Gem”: mocna, bardzo krótka odmiana o maksymalnej wysokości 80 centymetrów
    • „Handsworthiens”: wytrzymała, wysoko rosnąca odmiana o wysokości do trzech metrów, idealna na żywopłoty zapewniające prywatność
    • 'Marginata': wysoka odmiana do żywopłotów zapewniających prywatność o atrakcyjnych, żółtych liściach
    • 'Rotundifolia': krzepka, wysoka do czterech metrów wysokości i piękne, ciemnozielone liście
    • 'Suffruticosa': sprawdzona odmiana na rabaty, rośnie tylko do wysokości jednego metra

    Bukszpan drobnolistny (bot. Buxus microphylla)

    Bukszpan drobnolistny jest szeroko rozpowszechniony w Korei i Japonii i jest tradycyjnie częścią charakterystycznego nasadzenia ogrodu japońskiego. Gatunek rośnie słabiej niż pospolity bukszpan europejski, ale jest mniej wrażliwy na przerażającego szkodliwego grzyba Cylindrocladium buxicola. Na rynku niemieckim gatunek dostępny jest w dwóch odmianach:

    • 'Faulkner': piękna odmiana o naturalnie kulistym kształcie, dorasta do dwóch metrów wysokości i równie szeroka
    • 'Herrenhausen': sprawdzona, niska odmiana o maksymalnej wysokości 60 centymetrów i pięknym ciemnozielonym ulistnieniu

Kategoria:

Ogród warzywny