- pochodzenie i dystrybucja
- posługiwać się
- wygląd i wzrost
- owoc
- toksyczność
- Która lokalizacja jest odpowiednia?
- podłoga
- Prawidłowa gruszka serwisowa
- podlewanie i nawożenie
- Prawidłowo pokrój gruszkę
- pomnóż gruszka serwisowa
- hibernować
- choroby i szkodniki
- gatunki i odmiany
Gruszka serwisowa (bot. Amelanchier) to niewielki rodzaj dzikich drzew owocowych, z których na całym świecie występuje około 20 do 25 różnych gatunków. Jedyną rodzimą odmianą w Europie jest gruszka serwisowa (bot. Amelanchier ovalis). Silne i mocne krzewy wiosną zachwycają bujnym przepychem licznych gwiaździstych, białych kwiatów, latem równie licznymi, niebieskoczarnymi i jadalnymi jagodami, a jesienią mocnym, jesiennym wybarwieniem liści.
Piękne owoce gruszki są jadalne i zdrowe
Spis treści
Pokaż wszystko- pochodzenie i dystrybucja
- posługiwać się
- wygląd i wzrost
- owoc
- toksyczność
- Która lokalizacja jest odpowiednia?
- podłoga
- Prawidłowa gruszka serwisowa
- podlewanie i nawożenie
- Prawidłowo pokrój gruszkę
- pomnóż gruszka serwisowa
- hibernować
- choroby i szkodniki
- gatunki i odmiany
- przerabiać na dżemy i galaretki
- wycisnąć z nich sok
- w alkoholu i z dużą ilością cukru do stworzenia likieru
- Zrób z niego kompot (z innymi rodzajami owoców)
- suszenie (w suszarce lub piecu)
- Zamrażać (dobrze nadaje się do tego, że nie musisz od razu przetwarzać zebranych owoców, jeśli nie masz czasu)
- gleba piaszczysta: złóż kompost
- jałowa gleba: złóż kompost i wióry z rogów (32,93 €).
- gleba ciężka, gliniasta: stwórz drenaż, zasyp piasek i kompost
- mokra gleba: stwórz drenaż, złóż piasek i kompost
- 'Princess Diana': smukły, wielołodygowy krzew, lekko zwisający, wysokość wzrostu do 600 centymetrów, szerokość wzrostu do 4,5 metra
- 'Prince William': wąski i zwarty krzew, wysokość wzrostu do 250 centymetrów, szerokość tylko do dwóch metrów
- „Tęczowy filar”: smukły, kolumnowy wzrost, wysokość od 300 do 500 centymetrów, szerokość tylko do dwóch metrów
pochodzenie i dystrybucja
Niewymagające, dzikie owoce niemal odeszły w zapomnienie, ale od kilku lat cieszą się coraz większą popularnością wśród wielu właścicieli ogrodów i są coraz częściej sadzone. Większość z około 25 gatunków pochodzi z Ameryki Północnej, w Europie rodzimą jest tylko gruszka gajowa, która dorasta do około dwóch metrów wysokości. Gatunek ten rośnie dziko przede wszystkim na wapiennych i raczej suchych stanowiskach i można go spotkać nawet na wysokościach do 2000 metrów. Z kolei w ogrodach dużo częściej spotykana jest miedziana gruszka serwisowa (bot. Amelanchier lamarckii), która dorasta do około sześciu metrów wysokości i również tworzy parasolowatą koronę. Gatunek ten pierwotnie pochodzi ze wschodu kontynentu północnoamerykańskiego, ale już dawno został wypuszczony na wolność również tutaj. W północnych Niemczech miedziana gruszka skalna znana jest również jako „porzeczkowe drzewo”.
posługiwać się
Grusze skalne należy sadzić głównie jako soliter w ogrodzie, chociaż niektóre gatunki nadają się również do sadzenia żywopłotów. Dzięki parasolowatemu, ale nadal luźnemu wzrostowi, większość odmian może być również dobrze sadzonych, do których szczególnie dobrze nadają się kwiaty cebulowe. Z drugiej strony należy powstrzymać się od sadzenia gatunkami roślin o głębszych korzeniach, ponieważ jako roślina o płaskim ukorzenieniu grusza siewna z trudem toleruje nacisk korzeni oraz rywalizację o wodę i składniki odżywcze. W szczególności odmiany kolumnowe bardzo dobrze pasują do małych ogrodów i ogrodów przydomowych, chociaż niektóre odmiany, które pozostają mniejsze, można również bardzo dobrze wykorzystać do hodowli kontenerowej.
wygląd i wzrost
W ogrodzie gatunki północnoamerykańskie są bardziej popularne niż rodzime brekinia europejska ze względu na ich wyższą wartość ozdobną. Wszystkie odmiany mają eliptyczne, naprzemiennie ułożone liście o długości do siedmiu centymetrów, a niektóre gatunki podczas pączkowania mają barwę od miedzi do brązu. Jesienią liście liściaste przybierają barwę jasnomiedzianą w pomarańczowo-czerwoną, w zależności od miejsca i warunków glebowych. Wzrost średnich i większych krzewów jest zawsze początkowo luźno wyprostowany, a większość gatunków rozwija rozłożystą koronę i ogólnie rozszerza się z wiekiem. Uderzająco cienkie pędy są oliwkowoszare. Wiosną - między kwietniem a majem, w zależności od gatunku i odmiany - pojawiają się liczne, białe kwiaty gwiaździste, ułożone w racemiczne kwiatostany. Z nich do lipca rozwijają się niebiesko-czarne, jadalne jagody, które w rzeczywistości są owocami jabłek. Przypominają jagody zarówno wizualnie, jak i smakowo.
owoc
Między czerwcem a lipcem, w zależności od gatunku i odmiany, drzewa i krzewy, które mogą mieć do sześciu metrów wysokości, są pełne małych, do jednego centymetra dużych jagód, które stają się niebiesko-czarne, gdy dojrzeją. Są one bardzo popularne wśród ptaków, ale również dla wielu osób bardzo dobrze smakują - zwłaszcza w postaci dżemów i galaretek lub w postaci alkoholowej jako likier. Jagody w smaku przypominają trochę marcepan i zawierają wiele zdrowych składników, zwłaszcza witaminę C, żelazo i inne minerały, a także tak zdrowe dla serca i naczyń flawonoidy flawonoidy oraz przeciwzapalne garbniki. W północnych Niemczech gruszka znana jest również jako „porzeczkowe drzewo”, ponieważ ludzie suszyli i używali owoców jak rodzynek.
Do zbiorów
Nawiasem mówiąc, owoce, które wyglądają jak jagody - jak aronia - są w rzeczywistości owocami jabłek, jak już wskazuje ogólna nazwa "Amelanchier". Pochodzi z języka celtyckiego i oznacza coś w rodzaju „małych jabłek”. Jednak owoce należy przetwarzać tylko wtedy, gdy są dojrzałe. Można je skubać prosto z drzewa, ale można je również zbierać do konserwowania, marynowania lub suszenia. Trzeba się jednak spieszyć, bo soczyste jagody są również popularne wśród naszych pierzastych przyjaciół i błyskawicznie plądrują krzak pokryty dojrzałymi jagodami.
Proces
W większości przypadków lekko gorzkawy i szybko psujący się owoc gruszki nie będzie spożywany na surowo, lecz przetworzony bezpośrednio po zbiorze. Nie trwają długo i dlatego nie powinny być tymczasowo przechowywane. Możesz skorzystać z usług gruszki:
Suszone gruszki skalne smakują podobnie do rodzynek i mogą być używane w ten sam sposób, również do musli, ciast, deserów lub po prostu jako przekąska.
Kontynuuj czytanie
toksyczność
Dziś gruszka została prawie zapomniana jako krzew owocowy, a wiele osób uważa również niebiesko-czarne owoce za trujące – co, jak już wspomniano, oczywiście nie jest. Jedynie nasiona osadzone w miąższu zawierają niewielkie ilości glikozydów cyjanogennych, które mogą reagować w organizmie tworząc kwas cyjanowodorowy. Jednak dzieje się tak tylko wtedy, gdy żujesz nasiona, zamiast je połykać. Ponadto ilość zawartego kwasu cyjanowodorowego jest tak mała, że nie należy się spodziewać objawów zatrucia - pestki jabłek zawierają mniej więcej taką samą ilość i są zjadane przez wiele osób celowo lub nieumyślnie. Jeśli nadal chcesz być po bezpiecznej stronie, możesz po prostu ugotować pyszny dżem z gruszek, ponieważ gotowanie niszczy toksyczne składniki.
Która lokalizacja jest odpowiednia?
Naturalne stanowisko gruszki to miejsce nasłonecznione lub półcieniste na skraju jasnych lasów liściastych, dlatego też krzewy mają w ogrodzie średnie lub duże zapotrzebowanie na światło. Drzewa najlepiej rozwijają się w pełnym słońcu lub w półcieniu, ale dobrze radzą sobie również w jasnym cieniu. Wszystkie gatunki są odporne zarówno na klimat miejski, jak i na wiatr, dlatego niekoniecznie potrzebują osłoniętego miejsca w ogrodzie.
podłoga
Pod względem gleby grusze jarzębinowe są dość mało wymagające, ponieważ nadal dobrze rosną na kamienistym podłożu i nie przeszkadza im podmokły lub susza, przynajmniej przez krótki czas. Zwykła, luźna i dobrze przepuszczalna gleba ogrodowa jest zatem idealna, a wartość pH wynosi od czterech do dziewięciu w zakresie od kwaśnego do kredowego. Krzewy najlepiej rozwijają się na glebie piaszczysto-gliniastej.
Kontynuuj czytanie
Prawidłowa gruszka serwisowa
Gruszki serwisowe można sadzić zarówno wiosną, jak i jesienią, chociaż towary w pojemnikach można sadzić w zasadzie przez cały rok - pod warunkiem, że ziemia nie jest przemarznięta lub występują letnie upały. Przed sadzeniem należy dobrze przygotować glebę, dokładnie ją przekopując, spulchniając wierzchnią warstwę gleby i wzmacniając ją zgodnie z jej składem:
Następnie umieść gruszkę serwisową wraz z bryłką korzeniową w wiadrze wypełnionym wodą, aby roślina mogła wchłonąć wilgoć. W międzyczasie wykop dołek do sadzenia, który powinien być około dwa razy szerszy i głębszy niż bryła korzeniowa. Umieść krzew w dołku tak głęboko, jak był w doniczce, a następnie dobrze go podlej. Jeśli to konieczne, po tym następuje przycinanie rośliny, w którym lekko skracasz wszystkie pędy boczne i przycinasz gałęzie skrzyżowane, zgięte lub w inny sposób zranione.
Kontynuuj czytanie
podlewanie i nawożenie
Grusze skalne są bardzo łatwe w pielęgnacji i dobrze sobie radzą na glebach suchych i ubogich w składniki odżywcze. W pierwszych tygodniach suszy należy podlewać tylko świeżo posadzone okazy, w przeciwnym razie dobrze zakorzenione krzewy zwykle nie potrzebują wody ani nawożenia. Dopiero jeśli okres suszy trwa bardzo długo i/lub robi się bardzo gorąco, można dodatkowo podlewać młode rośliny. Jeśli chodzi o nawożenie, wystarczy coroczne stosowanie kompostu wczesną wiosną.
Prawidłowo pokrój gruszkę
Gruszy z reguły nie trzeba ścinać, gdyż z czasem same rozwijają swoją malowniczą koronę parasolową. Przycinanie odmładzające również nie jest konieczne, zwłaszcza że zawiązywanie kwiatów i owoców nie jest promowane przez ukierunkowane przycinanie. Unikaj radykalnego przycinania, zwłaszcza starszych krzewów, ponieważ trudno je wykiełkować ze starego drewna, a potem przez lata wyglądają dość brzydko. Zbyt gęsto rosnące, chore lub obumarłe gałęzie należy usuwać wyłącznie za pomocą sekatorów bezpośrednio przy ziemi lub u podstawy. Najlepiej zrobić to późną zimą.
Kontynuuj czytanie
pomnóż gruszka serwisowa
Podczas gdy dzikie gatunki gruszki siewnej najlepiej rozmnaża się przez siew, niektóre odmiany (takie jak odmiana wielkokwiatowa „Ballerina”) najlepiej rozmnaża się przez szczepienie. Do tego potrzebny jest odpowiedni zraz, a jako baza albo gatunek gruszki pospolitej, albo silna sadzonka jarzębiny. Grusza skalna szczepiona na jarzębinach często rośnie i staje się bardziej wyprostowana. Podczas siewu należy wcześniej rozwarstwić nasiona, tj. H. wystawić na zimny bodziec, aby przełamać hamowanie zarazków. Wszystko, co musisz zrobić, to przechowywać nasiona w komorze na warzywa w lodówce przez cztery do sześciu tygodni.
Z drugiej strony rozmnażanie sadzonek jest trudne, ponieważ trudno jest zachęcić pędy do rozwoju własnych korzeni, nawet przy pomocy proszku do ukorzeniania. Jeśli nadal chcesz spróbować, przycinaj młode, pozbawione kwiatów pędy między kwietniem a majem i uprawiaj je w doniczce o ubogim w składniki odżywcze podłożu.
Kontynuuj czytanie
hibernować
Grusze skalne są absolutnie odporne i nie wymagają dodatkowej ochrony w zimnych porach roku.
choroby i szkodniki
Dzikie formy gruszki są bardzo wytrzymałe i mało podatne na choroby i szkodniki. Jednak podobnie jak wiele innych roślin różanych, odmiany te są nękane przez zarazę ogniową, w której kwiaty i liście brązowieją do czerni i opadają. Jedynym środkiem, który pomaga, jest ukierunkowane przycinanie głęboko w zdrowe drewno. Jednak ta choroba jest dość rzadka, a mączniak prawdziwy jest znacznie częstszym zagrożeniem. Chorobie grzybiczej można zapobiegać, nie dopuszczając do zbytniego zgęstnienia korony i podlewając krzew wzmacniaczami roślin (np. bulionem ze skrzypu polnego).
porady
Gruszka skalna może być również bardzo dobrze uprawiana w dużych donicach. Krzewy należy umieszczać na podłożu próchnicznym zmieszanym z piaskiem lub keramzytem i raz w roku na początku wegetacji nawozić długoterminowym nawozem, np. zbożem. Bardzo odpowiednie są również wióry rogowe lub mączka rogowa. Co dwa do trzech lat są przenoszone do większej doniczki.
gatunki i odmiany
Gruszka (bot. Amelanchier) to rodzaj roślin botanicznych należących do rodziny owoców ziarnkowych (bot. Pyrinae), podobnie jak jabłka i gruszki. Obejmuje około 25 różnych gatunków, z których prawie wszystkie można znaleźć na kontynencie północnoamerykańskim, z wyjątkiem jednego gatunku europejskiego i dwóch gatunków, które są szeroko rozpowszechnione w Azji. W ogrodzie wykorzystywane są głównie następujące gatunki i ich odmiany:
arborea Amelanchiera (bot. arborea Amelanchiera)
W przeciwieństwie do innych gruszy jarzębinowych, drzewo ozdobne nie rośnie jako krzew, ale jako małe drzewo i jako takie osiąga wysokość od sześciu do ośmiu metrów. Korona może mieć do pięciu metrów szerokości, dlatego gruszka drzewiasta potrzebuje odosobnionego miejsca z wystarczającą ilością miejsca. Arborea Amelanchier rośnie od 40 do 80 centymetrów rocznie. Gatunek pochodzi z północno-zachodniej części USA, gdzie rośnie dziko na brzegach rzek iw wilgotnych lasach. Lekko pachnące, gwiaździste kwiaty zwisają z gałęzi w wielokwiatowych gronach od kwietnia do maja. Dojrzałe owoce są dość małe, niebiesko-czarne i służą jako pokarm dla wielu ptaków, takich jak kosy i wróble. Szczególnie polecana jest krzepka odmiana 'Robin Hill', która nie jest jeszcze w naszym kraju bardzo powszechna.
Gruszka kaktusowa (bot. Amelanchier spicata)
Gatunek, znany również jako gruszka kolczasta lub gruszka kolczasta, rośnie jak krzew i ma tylko od dwóch do trzech metrów wysokości i jest równie szeroki. Mrozoodporne drewno doskonale nadaje się do sadzenia w mniejszych ogrodach, w dzikich żywopłotach owocowych i kwitnących oraz jako roślina doniczkowa. Amelanchier spicata tworzy dość dużo odrostów korzeniowych i dlatego potrzebuje większej odległości od innych roślin. Owoce, które dojrzewają w lipcu i osiągają maksymalnie jeden centymetr, są jadalne i mają raczej słodki smak.
Serviceberry (bot. Amelanchier ovalis)
Jedynym gatunkiem rodzimym w Europie jest gruszka europejska, która po niemal zapomnieniu od kilku lat świętuje swój powrót w ogrodzie. Średnio wysoki krzew osiąga wysokość wzrostu od 150 do 300 centymetrów i jest mniej więcej tak szeroki. Gatunek początkowo rośnie napięty i wąski, wyprostowany, ale w późniejszych latach gałązki lekko zwisają. W zależności od lokalizacji młode drzewa rosną od 15 do 40 centymetrów rocznie. Solidna gruszka serwisowa przekonuje morzem białych kwiatów wiosną, jadalnymi owocami latem i pięknymi kolorami liści jesienią.
Gruszka olchowolistna (bot. Amelanchier alnifolia)
Jest to dobrze znana jagoda Saskatoon, która jest szeroko uprawiana i sprzedawana w Kanadzie. Kuliste, niebiesko-fioletowe owoce przypominają kształtem, wielkością i smakiem bardzo podobne jagody uprawne. Jednak gruszka olchowolistna również doskonale rozwija się w naszym klimacie i jest absolutnie mrozoodporna. Gatunek rośnie jak krzew i może dorastać do czterech metrów wysokości i trzech metrów szerokości. Poza bujnymi kwiatami i licznymi owocami, duży krzew zachwyca również pięknym czerwonym jesiennym kolorem liści. Oprócz formy dzikiej bardzo polecana jest również odmiana 'Northline'. Staje się trochę większy i zwykle rośnie z kilkoma łodygami. Natomiast odmiana 'Obelisk' ma kolumnowy, wąski wzrost, który dorasta do pięciu metrów wysokości, ale nie ma nawet dwóch metrów szerokości.
Gruszka skalna (bot. Amelanchier laevis)
Owoce gruszki są tak samo jadalne, jak smaczne i można je przetworzyć na wszelkiego rodzaju pyszności. Nawet jeśli nazwa tego nie sugeruje, "łysa" gruszka serwisowa jest gęsto ulistniona z oliwkowymi liśćmi, które po wykiełkowaniu są początkowo czerwonawo-brązowe. W maju zachwyca zwykle wielopędowy duży krzew z licznymi białymi kwiatami ułożonymi w zwisające grona. Gatunek dorasta do pięciu metrów wysokości i równie szeroki. Popularną odmianą jest 'Ballerina', która dorasta do sześciu metrów i jest szczególnie malownicza dzięki łukowatej, zwisającej roślinności.
gruszka miedziana (bot. Amelanchier lamarckii)
Prawdopodobnie najczęściej sadzonym gatunkiem w ogrodach jest grusza miedziana, która rośnie jako duży krzew z wieloma pniami o wysokości do sześciu metrów i równie szeroki i uważana jest za bardzo wytrzymałą i mało wymagającą. Swoją nazwę zawdzięcza jesiennemu ubarwieniu, które w zależności od składu gleby i natężenia światła słonecznego może wahać się od miedzianego do płomiennego czerwonego. Po niezwykle obfitym kwitnieniu w kwietniu rozwijają się liczne, stosunkowo duże, niebiesko-czarne jagody. Są jadalne i całkiem smaczne. Wyhodowano szczególnie dużą liczbę odmian gruszki miedzianej. Zalecane są następujące odmiany: